Voor Joden verboden

Mevr. Reinking-Jonxis I 79 jaar I Schoondochter van Jacob Johan Reinking (1901-1984), chirurg en fotograaf tijdens de Tweede Wereldoorlog I Juni 1943

‘De lens van het fototoestel past precies door het knoopsgat’

”Mijn schoonvader, Jacob Johan ‘Jaap’ Reinking, heeft een klein Leica fototoestel, waarmee hij de Tweede Wereldoorlog vastlegt. Als chirurg heeft hij meer privileges dan andere Zwollenaren. Zo heeft hij een eigen donkere kamer voor het ontwikkelen van röntgenfoto’s van zijn patiënten. In die doka ontwikkelt mijn schoonvader – heimelijk – ook zijn eigen foto’s. Foto’s die voor vele generaties blijvende getuigen worden van de oorlog.

Niemand kan zien dat mijn schoonvader foto’s maakt, omdat mijn schoonmoeder twee speciale jassen voor hem heeft gemaakt. De lens van het fototoestel past precies door het knoopsgat van de jas. Met zijn fototoestel veilig op de borst, maakt hij in juni 1943 deze foto van zijn zoons Hans en Wim in het Ter Pelkwijkpark, met het verschrikkelijke bord ‘Voor Joden verboden’ duidelijk in beeld. Op dat moment zijn vrijwel alle joodse Zwollenaren al gedeporteerd.

Mijn schoonvader doet meer dan de oorlog vastleggen. Hij biedt onderduikers en vluchtelingen een helpende hand, verzorgt schotwonden van geallieerde soldaten, schiet te hulp bij rampen, helpt het verzet aan een gedeelde auto en radioberichten van Radio Oranje, en neemt aan het eind van de oorlog onderduikers in huis. Voor sommige van zijn patiënten schrijft hij een brief waarin staat dat ze ‘een zeer besmettelijke ziekte hebben’ en dus ongeschikt zijn voor de Arbeitseinsatz.

Voor mijn schoonvader is vrijheid niet alles in het ‘geheim’ hoeven doen, maar vrij zijn om te kunnen gaan en staan waar je wilt.”