Prehistorische zonnekalenders

In de bronstijd gebruiken mensen paalcirkels als zonnekalender, zo blijkt uit een vondst in het huidige Ittersumerbroek, ten zuiden van Zwolle.

Begin jaren ’90 van de vorige eeuw zijn bij opgravingen in Ittersumerbroek sporen gevonden van twee paalcirkels met een doorsnede van ongeveer 11 meter. De cirkels bestaan uit 14 palen, op regelmatige afstand van elkaar. Historici denken dat de paalcirkels waarschijnlijk als zonnekalender zijn gebruikt.

De opzienbarende vondst stamt uit de bronstijd, het tijdperk tussen 1900 en 800 voor Christus. Mensen gebruiken brons dan voor sieraden, gereedschap, wapens en rituele voorwerpen, zoals cadeaus die doden meekrijgen in hun graf. Behalve de paalcirkels is in Ittersumerbroek een complete nederzetting gevonden uit de bronstijd, bestaande uit sporen van boerderijen, schuren en hooibergen. Hieruit blijkt dat vanaf ongeveer 2100 tot 600 jaar voor Christus rond het huidige Zwolle steeds mensen hebben gewoond.

Behalve in Ittersumerbroek zijn in het Zwolse buitengebied van onder meer Windesheim en Spoolde sporen gevonden van woonstalboerderijen uit de bronstijd. De boerderijen hadden een afmeting van 5 tot 7 meter breed en 15 tot 25 meter lang. Dit is af te lezen aan verkleuringen in de bodem. In de boerderijen leefden mensen en dieren onder één dak van riet of stro. De wanden waren van klei.