De bevrijding van Zwolle (het verhaal van Leo Major)

Half 10 in de avond op 13 april 1945 begint de tocht. Om half 11 bereiken Leo Major en zijn maat Willy Arsenault de laatste boerderij vóór de buitenwijken van Zwolle. Kort na 11 uur steekt Leo de spoorlijn over en gaat een eindje verder naast de weg liggen. De Duitsers die er staan, zien en horen Leo gelukkig niet. Zijn vriend Willy probeert hetzelfde te doen, maar maakt hierbij wel geluid. Hij wordt beschoten en overlijdt ter plekke. Een woedende Leo besluit daarop dat hij zijn boosheid om zou zetten in daadkracht en is vastberaden dat hij de stad Zwolle gaat bevrijden.

Op de foto zien we Leo Major (met ooglapje), de ‘bevrijder’ van Zwolle. Hij staat op de Wipstrikkerallee in het gezelschap van een aantal Zwollenaren. Van links naar rechts: Derk Udves, Tineke Kuipers, Leo Major, politieagent Henk Slendebroek en Jan Beintema. Op de voorgrond: Rob Kuipers, Jannie Kuipers en Frits Kuipers., 1945-04-14. Bron: Historisch Centrum Overijssel. Fotograaf Frits Kuipers.

Leo pakt het machinegeweer en de granaten van zijn vriend Willy. Zijn plan nu is om door de stad heen te gaan en bij iedere verdedigingspost een manier te vinden om ze daar te doen geloven dat de aanval van binnen uit de stad komt. Ondertussen zou een grote groep geallieerden alle rond de stad liggende land bezetten, zo had zijn kolonel hem beloofd. Dat zou om 1 uur, op 14de april zijn.

In Zwolle besluit Leo een huis in te gaan om de grote kaart van Zwolle die hij bij zich heeft goed te kunnen bestuderen, maar niemand doet open. Met het lapje dat Leo over zijn oog draagt en zijn camouflagejack wordt hij gemakkelijk voor Duitse soldaat aangezien, die wil niemand binnen hebben. Met geweld dringt Leo een huis binnen en laat direct zien dat hij een Canadees is.

Hij bestudeert de kaart en gaat terug naar buiten waar hij direct een vijandelijke stelling herkent. Hij ziet soldaten in greppels met machinegeweren, die hij van achteren benadert. Na 3 granaten en een vuurstoot van het machinegeweer, heeft hij in zijn eentje 10 man gevangen genomen, die hij terugbrengt naar de rand van de stad. Daar bevinden zicht gevechtscompagnieën waar hij de gevangenen aan overdraagt. Hierna gaat hij weer terug de stad in. Dat herhaalt zich een aantal maal. Hij ontmoet Frits Kuiper, een lange politieman, en nog twee andere mannen van de verzetsbeweging. Leo geeft ze wapens en vertelt hen dat de stad Zwolle vrij is van Duitsers en dat ze mee moeten naar het centrum van de stad om te vertellen dat de stad vrij was.

Om 9.00 uur ’s ochtends meldt Leo Major aan de regimentscommandant van het Régiment de la Chaudière dat Zwolle vrij is.

Om 11.00 uur in de ochtend komt de officiële aankondiging dat de stad bevrijd is. Om 13.00 uur luidden de kerkklokken en wordt er gefeest in Zwolle.

Bron: Zwols Historisch Tijdschrift 1995