Iconische Zwolle
Hoe hebben de Zwolse markten vroeger geklonken? En wie hebben hier gewoond? Laat je onderdompelen in de blik van jonge Zwollenaren op het Zwolse verleden. Tijdens de audioroute Iconisch Zwolle komen de plekken in de Zwolse binnenstad van vroeger weer tot leven. Historische feiten zijn verweven met fictie. Studenten hebben de verhalen geschreven waar jij naar gaat luisteren en Jeroen Allema neemt jou mee langs de verschillende plekken. Veel luisterplezier!
Deze route is ontwikkeld in samenwerking met eerstejaars studenten van ArtEZ in opdracht van ANNO.
Locatie: Grote Markt 18.
Transcriptie: Iconisch Zwolle – Academiehuis Grote Kerk Zwolle
VERTELLER: Het is 1683, een winterse zondagmorgen, tien uur. Ik zit in de Grote Kerk, of St. Michaëlskerk, aan de Grote Markt in Zwolle. Naast mij zit een student van de Latijnse school, duidelijk verveeld. Hij krast zijn naam in de rugleuning van onze kerkbank. Voor mij zitten de gewone burgers en links van hen de diakenen. Het orgel speelt prachtige muziek. Ik kijk om me heen naar de sobere, witgekalkte muren. Saai eigenlijk.
STUDENT: Ja, dat is niet altijd zo geweest. Het verhaal in mijn familie luidt dat het hier vroeger, voor de beeldenstorm, vol stond met prachtige beelden en delicate muurschilderingen. Ik weet dat God het me eigenlijk verbiedt, maar ik had al die pracht en praal toch graag willen zien.
VERTELLER: Na de dienst loop ik naar buiten. Het is koud. Wanneer ik me omdraai en mijn ogen langs de stenen van de kerk laat glijden vind ik het toch spijtig dat de grote toren, groter nog dan de Dom, er niet meer staat. De toren is nu een jaar geleden gevallen. Nog steeds ligt er een ravage van stenen. Het is waarschijnlijk een enorme gebeurtenis geweest. Wat als ik dat had kunnen zien!
VROUW: U had het willen zien? U had het willen zien?! Ik heb het met mijn eigen ogen gezien, hoe de kerk op zijn fundament begon te trillen. Het was een gruwelijke gebeurtenis.
VERTELLER: Ah joh, spannend toch!
VROUW: Nou wilt u weten hoe het was?! Nou dan vertel ik het toch! Ik loop over de markt. Het waait en het giert om mij heen. Het heeft in tijden niet zo gestormd. Als mijn kapje niet met een koord om mijn hoofd had vastgezeten, was die als een vlieger de lucht in gevlogen en had hemel geraakt. Bijna precies op het moment dat de Peperbus met haar vriendelijke klokken het derde uur aankondigt, gebeurt het. De vredelievende klanken worden met enorme kracht weggeblazen. Ik hoor een geweldig kabaal. Even lijkt het alsof de wereld in elkaar stort. Ik sla mijn handen over mijn oren en druk mijn ogen dicht. Ondanks het dichtdrukken van mijn oren hoor ik het helse kabaal van de paniek in de mensen om mij heen. Enkele seconden later wint mijn nieuwsgierigheid het van mijn angst en open ik langzaam mijn ogen. Meteen heb ik hier spijt van. Mijn ogen beginnen te branden; een enorme stofwolk is op mij afgerend en heeft mij opgeslokt. Langzaam begin ik te zien wat er is gebeurd.
VERTELLER: Mens, maak het verhaal af!
VROUW: De toren van de Sint Michaelskerk is dus naar beneden klettert. Wat een kabaal. Ik heb me echt rot geschrokken. Ik hoorde iemand zeggen, en dat vond ik nou zo’n mooie zin ‘God heeft zich gebogen voor de natuur.’ Nou ik ben helemaal niet echt gelovig he, maar oh oh oh, wat was dat mooi.
VERTELLER: Ja, mevrouw, en toen? Was er nog wat over van de toren?
VROUW: Nou ja, over, over, ja er stonden twee muren ja. Meer niet. Een paar dagen daarna vielen die ook. ja als er één muur weg is dan is het net een kaartenhuis, he. dat valt dan zo in elkaar…
VERTELLER: Jeetje hey… nou in ieder geval goed dat er geen slachtoffers zijn gevallen…
VROUW: Geen slachtoffers? Zegt u nou geen slachtoffers? Nee, misschien geen menselijke slachtoffers nee… Ziet u dat hondje daar op de muur aan de overkant? Nee, daar, net op de tweede etage. Die staat daar niets voor niks! Dat hondje staat symbool voor de hond die hier, op 17 december 1682 verpletterd is door de enorme kerk! Geen slachtoffers… hoe durft u!
VERTELLER: Sorry, sorry mevrouw. Ja nee, als u het zo zegt… u heeft gelijk… 2022. Ik laat mijn ogen glijden langs de stenen van de kerk. Nergens kan je nog aan zien dat hier vroeger een grotere toren stond, groter nog dan de Dom.
Dit audiofragment over de Grote Kerk is geschreven door ArtEZ studenten Anne-Fleur en Daniël.
Bedankt voor het meemaken van de wandelroute Iconisch Zwolle. Meer verhalen over Zwolle? Loop dan naar binnen bij museum ANNO aan de Melkmarkt 41 in Zwolle.